برنج قهوهای چیست و چه خواصی دارد؟
برنج قهوهای چیست؟
دانه‌های برنج وقتی از روی زمین شالی برداشت می‌شوند، دارای دو پوسته هستند (در واقع برنج با دانه‌های سفید درون ۲ پوسته قرار دارد) که پوسته اولی بسیار نازک بوده و به آن سبوس می‌گویند که این پوسته به برنج چسبیده است. و همچنین یک پوسته بیرونی دارد که همان شلتوک بوده و قدری ضخیم‌تر است. اگر شلتوک را از برنج جدا کنند اما سبوس همچنان بر روی دانه برنج بماند، به آن برنج قهوهای می‌گویند. و اگر همان لایه سبوس هم برداشته شود، همان برنج سفیدی تولید خواهد شد که در بازار به وفور یافت می‌شد. پس برنج، در اصل قهوهای بوده و دارای سبوس می‌باشد اما آن سبوس را جدا می‌کنند تا برنج سفید تولید شود.
برنج قهوهای سالم‌ترین نوع برنج است
اما برنج قهوهای فواید بسیار بیشتری نسبت به برنج سفید دارد و در زمره غلات کامل به شمار می‌رود. جالب است بدانید که از برنج سفید خوش‌خوراک‌تر است و عطر و طعم بهتری هم دارد. کربوهیدارت‌های برنج قهوهای بیشتر و پیچیده‌تر از دیگر غلات می‌باشد. شما می‌توانید با مصرف یک وعده برنج قهوهای، ریزمغذی‌های فراوانی از جمله فیبر، پروتئین، ویتامین‌های گروه B، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی را به بدنتان برسانید. در ادامه با خواص برنج قهوهای بیشتر آشنا خواهید شد.
تفاوت برنج قهوهای و برنج سفید
از خواص برنج قهوهای همین بس که عملکرد سیستم قلب و عروق، دستگاه گوارش، مغز و سیستم عصبی را بهبود می‌بخشد. این ماده‌ی غذایی با آنتی‌اکسیدان‌های قوی که دارد روی طیف وسیعی از بیماری‌ها مثل فشارخون بالا، کلسترول، استرس، افسردگی و ناراحتی‌های پوستی تأثیر مثبت دارد.
صحبت‌های دکتر فهیمی (متخصص طب سنتی) در تلویزیون را از اینجا مشاهده کنید.
اگر می‌خواهید برنج قهوهای اعلاء را به طور مستقیم از کشاورز خرید کرده و در کنار کیفیت بسیار زیاد، قیمت مطلوبی را نیز تجربه کنید، بر روی برنج قهوهای کلیک نمایید.
خواص برنج قهوهای برای سلامتی
۱. جلوگیری از دیابت با برنج قهوهای
برنج قهوهای برای افراد دیابتی و دارای قند خون بالا بسیار مفید است. زیرا شاخص گلیسمی (این شاخص به ما می‌گوید به طور مثال پس از صرف مقدار مشخصی از ماده غذایی خاص، قند خون به چه میزان افزایش خواهد داشته است) پایینی دارد، در نتیجه انسولین بدن را کاهش می‌دهد و موجب تثبیت قند خون می‌شود. در مطالعه‌ای که بر روی مقایسه‌ی بین برنج سفید و برنج قهوهای صورت گرفته است نشان می‌دهد برنج قهوهای سرشار از اسید فیتیک، فیبر و پلی‌فنول‌های ضروری است.
از آنجایی که این برنج یک کربوهیدرات پیچیده است، روند آزادسازی قند در آن به مراتب کندتر از برنج سفید صورت می‌گیرد و این امتیاز مهمی برای این برنج محسوب می‌شود؛ زیرا همان‌طور که می‌دانید کربوهیدرات‌های پیچیده قند خون را به کندی افزایش می‌دهند و تأثیرات مثبتی روی بدن دارند. انجمن دیابت آمریکا اعلام کرده است که برنج قهوهای در مقایسه با برنج سفید انتخاب مناسب‌تری برای افراد دیابتی است چون نیاز‌های آنها به ویتامین‌های ضروری، فیبر و مواد معدنی را تأمین می‌کند.
۲. مقابله با چاقی با برنج قهوهای
برنج قهوهای ابزار بسیار مناسبی برای کنترل وزن در افرادی است که با چاقی مبارزه می‌کنند زیرا برعکس برنج سفید، جزو غلات کامل به حساب می‌آید. این برنج حاوی منگنز است که به سنتز چربی بدن کمک می‌کند. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، نشان داده است مصرف غلات کامل مانند برنج قهوه ای دارای اثرات مثبت بر روی بدن است؛ چون موجب کاهش شاخص توده‌ی بدن و چربی آن می‌شود. برنج قهوهای به افزایش فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز که یکی از آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی است و همچنین به بالا رفتن سطح کلسترول خوب (HDL) در افراد چاق کمک می‌کند.
۳. آنتی‌اکسیدان بالا در برنج قهوهای
برنج قهوه ای سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به گونه‌ای گسترده از بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد اکسیژن محافظت می‌کنند. این برنج دارای آنتی‌اکسیدان مهمی به نام سوپراکسید دیسموتاز است که سلول‌ها را از آسیب‌های ناشی از اکسیداسیون در روند تولید انرژی محافظت می‌کند. در مقایسه‌ای که بین برنج قهوه ای و سفید انجام شده است، مشخص شد که برنج قهوه ای اثر بهتری در برابر رادیکال‌های آزاد دارد و به پیشگیری از بیماری‌هایی که به واسطه‌ی اکسیداسیون عارض می‌شوند (مثل سکته‌ی قلبی) کمک می‌کند.
از خواص برنج قهوهای، آنتی اکسیدان بالا و جلوگیری از سطان است
۴. جلوگیری از سرطان
برنج قهوه ای نقش مهمی را در پیشگیری از سرطان‌های مختلف مانند سرطان روده بزرگ، سرطان پستان و سرطان خون ایفا می‌کند. این تأثیرات مفید را می‌توان به وجود آنتی‌اکسیدان‌های قوی و فیبر بالا در این ماده‌ی غذایی نسبت داد. فیبر موجود در برنج قهوه ای توانایی این را دارد که به سموم مضر سرطان در بدن متصل شود، این امر مانع اتصال این سموم به دیواره‌های روده بزرگ شده و باعث می‌شود توسط روده‌ها از بدن خارج شوند. تحقیقاتی که برای ارزیابی خواص برنج قهوه ای در زمینه‌ی جلوگیری یا کاهش سرعت توسعه سرطان انجام شده، نشان می‌دهد که سبوس برنج قهوه ای شامل فنل‌های ضروری مانند: تریسین، فرولیک اسید و کافئیک اسید است که در حال حاضر برنج سفید میزان بسیار کمی از این عناصر دارد.
۵. تنظیم فشار خون بدن
یکی از مواد مغذی که به میزان بسیار بالایی در برنج قهوه ای یافت می شود منیزیم است. از مهم ترین خواص منیزیم می‌توان به تنظیم فشار خون اشاره نمود. پزشکان به افرادی که به فشار خون مبتلا هستند توصیه می‌کنند که برنج قهوهای را حتما در برنامه غذایی خود قرار دهند.
۶. پوکی استخوان
مقادیر بالای منیزیم و کلسیم موجود در برنج قهوه ای به تقویت استخوان ها کمک کرده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می‌دهد. دلیل اصلی وجود منیزیم و کلسیم در برنج قهوهای، وجود سبوس بر روی برنج سفید است. این سبوس بسیار غنی بوده و دارای مواد مغزی زیادی است.
۷. فواید برنج قهوه ای برای پوست و مو
حتما شنیده‌اید و در نسخه‌ی پزشکان دیده‌اید که اغلب به استفاده از سبوس برنج برای تقویت پوست و مو تاکید زیادی داشته‌اند زیرا حاوی انواع ویتامین‌های گروه B است. همچنین مقادیر بالای پروتئین و سلنیوم موجود در برنج قهوهای به حفظ الاستیسیته و کاهش التهاب پوست کمک کرده و با کاهش چین و چروک به جوان‌سازی پوست صورت کمک می‌کند. سبوس برنج حاوی املاح معدنی آهن، منگنز و ویتامین‌های A - E - B1 - B2 - B5 - B6 می‌باشد. ویتامین B5 موجود در آن موجب تحریک پیاز مو شده و از سفید شدن و ریزش مو جلوگیری می‌کند. ویتامین E آنتی اکسیدانی قوی است که ضمن حفظ رطوبت پوست از چروک شدن آن و پیری زودرس پیش گیری می‌کند.
حتی در برخی از تجویزهای ماسک طبیعی بر روی صورت، دیده می‌شود که پزشکان توصیه می‌کنند که از ترکیب سبوس برنج به همراه ماست برای درست کردن ماسک صورت استفاده شود.
۸. سلامت قلب و عروق
برنج قهوهای مقادیر زیادی سلنیم دارد که برای سلامت قلب مفید است. مصرف غلات کامل مانند برنج قهوهای به کاهش انسداد عروق در نتیجه‌ی تجمع چربی‌ها کمک می‌کند. این عمل در کاهش خطر ابتلا به اختلالات قلبی مانند فشار خون بالا و بیماری‌های عروقی مؤثر است.
عوارض مصرف برنج قهوهای چیست؟
تاکنون مورد خاصی از عوارض مصرف برنج قهوهای سالم و استاندارد گزارش نشده که متخصصان بتوانند براساس آن با قطعیت کامل اعلام کنند که مصرف این نوع برنج برای گروهی از افراد، ممنوع یا خطرناک است. برنج قهوهای ماده‌ای است سرشار از مواد مغذی سالم که اثرات سودمندی برای بسیاری از ارگان‌های بدن از جمله قلب دارد، هضم آن راحت است، روی مغز، استخوان‌ها، عضلات، کلسترول و فشار خون تأثیر مثبتی دارد، برای درمان بیماری‌های پوستی مفید است، سلامت پوست را ارتقا می‌بخشد و مانع ریزش مو هم می‌شود. بنابراین هیچ ضرری ندارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای برنج سفید شود.
آیا روش نگهداری از برنج‌های قهوه ای با روش نگهداری برنج سفید متفاوت است؟
تاحدی بله. از آنجا که میزان چربی (کلسترول مفید) و املاح برنج قهوه ای بیشتر از برنج سفید است، بنابراین توصیه می‌شود که آن را برای پیشگیری از تجزیه و فاسد شدن چربی‌هایش، در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.
روند تولید برنج قهوهای چگونه است؟
به برنج قهوهای، برنج پیش پخت شده هم می‌گویند. زمانی که برنج از شالیزار دِرو می‌شود، دارای شلتوک است (شلتوک همان پوسته‌ی قهوهای رنگ به دور برنج است که ضخیم می‌باشد). قبل از اینکه این پوسته شلتوک از دانه برنج جدا شود، آن را با آب داغ یا بخار آب، قدری حرارت می‌دهند. این حرارت‌دهی باعث می‌شود ویتامین‌ها و املاحی که داخل پوسته برنج وجود دارند، به مغز آن منتقل شوند. بعد از طی مرحله حرارت دادن، برنج‌ها را خشک و سپس پوسته شلتوک را از دانه برنج جدا می‌کنند. اما پوسته نازک سبوس، همچنان بر روی برنج قرار دارد و به آن چسبیده است. با این حساب می‌توان گفت که همین فرآیند پیش پخت شدن برنج قهوهای باعث بیشتر شدن میزان املاح و ویتامین‌های آن نسبت به برنج‌های سفید می‌شود (مقداری از املاح سبوس و پوسته به برنج سفید منتقل می‌شود). این در حالی است که برای تولید برنج سفید، حرارتی به برنج داده نمی‌شود و پوسته‌های آن (شلتوک و سبوس) در همان مراحل اولیه پس از برداشت از دانه برنج جدا می‌شود.
